Torpaqlarımızın müdafiəsi uğrunda qəhrəmanlıqla döyüşərək şəhid olmuş Ahısxa türkü, Milli Qəhrəman İsgəndər Aznaurovun adı yaddaşlardan silinməyəcək. “Topçu İsgəndər” ləqəbi ilə tanınan Milli Qəhrəman Gədəbəydə Başkəndin işğaldan azad olunmasında önəmli rol oynayıb.
İsgəndər Aznaurovun həyat yoldaşı Gülxanım Aznaurova Modern.az-a müsahibə verib:
- Azərbaycana gəlməyiniz 1990-cı illərə təsadüf edir. Həmin dövrdə vəziyyət gərgin idi. Necə oldu bura gəlmək qərarına gəldiniz?
- Biz Ahısxa türkləri 1990-cı ildə Azərbaycana gəldik. Həmin vaxtı 20 yanvar hadisələri olmuşdu. Gəlib Şəmkirin Kür qəsəbəsində məskunlaşdıq. Qarabağ uğrunda müharibə başlayandan sonra -1992-ci ildə İsgəndər də könüllü olaraq savaşa getdi. 1993-cü ildə Başkəndin işğaldan azad olunmasında İsgəndər çox böyük qəhrəmanlıq göstərdi. Ondan sonra 1993-cü il 18 apreldə şəhid oldu.
Biz Azərbaycana gələndə hamı dedi ki, orada müharibə gedir nəyə gedirsiniz... Amma qismət elə gətirdi ki, biz gəldik Azərbaycana, torpaq çəkdi bizi. İsgəndərin 35 yaşı və 3 uşaq atası olduğuna görə müharibəyə çağıran yoxidi. Ürəyi dözməyib getdi döyüşə. Deyirdi ki, biz vətən deyib bura gəlmişiksə, canımızdan da keçməliyik.
- Özbəkistanda baş verən qanlı hadisələrdən uzaqlaşıb Azərbaycana gəlmişdiniz. Həyat yoldaşınızın Azərbaycanda müharibəyə qatılmağına etiraz etdinizmi?
- İsgəndər əvvəl Tovuzda əsgərlərə təlim keçirdi. Ondan sonra döyüşlər başlayanda könüllü olaraq cəbhəyə yollandı. Biz ona heç bir etiraz etmədik. Xocalıda ermənilərin törətdikləri vəhşiliklər, soyqırımı İsgəndərə çox pis təsir edirdi. Orada amansızlıqla öldürülən körpələri videokadrlarda görəndə deyirdi ki, “mənim də uşaqlarım bu torpaqda yaşayır, mən bu torpağı qorumağa borcluyam”. Həmin vaxt biz 10 il idi ki evlənmişdik.
- Uşaqlarınız atalarını necə xatırlayırlar?
- Uşaqlar çox kiçik idi. Balaca qızım çox xatırlaya bilmir atasını, amma İsgəndərin uşaqlara böyük sevgisi var idi. Qızlarımız atalarını çox sevirdilər, müharibədən gələndə çox sevinirdilər. O, həm çox yaxşı ata, həm də çox yaxşı həyat yoldaşı idi. Uşaqlarla uşaq, böyüklərlə böyük idi. İsgəndər qəsəbəyə gələndə elə bil toy-bayram olurdu, bütün uşaqlar onun başına yığışardı, onlara mütləq kiçik də olsa nəsə verərdi. Ən son biz bilərdik ki, İsgəndər gəlib, qəsəbədə hamı ilə görüşürdü, sonra evə gəlib çıxırdı. Heç kimin xətrinə dəyməzdi, böyük-kiçik yeri bilən, zarafatcıl və ən əsası çox vətənpərvər idi.
- Həyat oldaşınız şəhid olandan sonra Azərbaycandan getməklə bağlı hansısa fikrə düşdünüzmü?
- İsgəndər şəhid olandan sonra biz Azərbaycana daha da bağlanmağa başladıq. Biz gələndə Azərbaycan bizə qucaq açdı. İsgəndər bura vətən dedi. O şəhid olandan sonra heç getməklə bağlı düşünmədik. Bura bizə ana vətən oldu. Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Həm Azərbaycan dövləti, həm də Azərbaycan xalqı bizə çox kömək etdi. Cənab Prezidentimiz şəhid ailərinə, Milli qəhramanlara və onların ailələrinə xüsusi diqqət ayırır.
- 3 qızınız var, onlar nə işlə məşğuldurlar?
- Qızlarım evlidir, uşaqları var. Ataları ilə qürur duyurlar. Fəxr edirlər ki, ataları vətən uğrunda canından keçdi, uşaqlarını qorudu.
- İsgəndər Aznaurovun adına Gədəbəydə, Şəmkirdə və bir çox yerlərdə abidələr, məktəblər var. Həmin yerləri tez-tez ziyarət edə bilirsiniz?
- Şəmkirin Kür qəsəbəsində İsgəndərin adına məktəb, muzeyi var. Müraciət etmişik, Bakıda da Milli Qəhrəmanın adına bir küçə verilsin. Gədəbəydə İsgəndər qalası var. Ötən il həmin qalaya qalxdıq. Həmin yerdə İsgəndərin toplarını da gördük. Qızlarım da atalarının adına olan qalaya qalxmaq istəyirlər, yaxın zamanda yenidən qalxacağıq. Gədəbəyə, Şəmkirə - buralara tez-tez gəlirəm, amma qalmağa yerim yoxdu. İstərdim ki, Şəmkirdə hərbi şəhərcikdən bizə ev verilsin ki, tez-tez gəlib qala bilək.
- Özünüz nə işlə məşğul olursunuz, haradasa çalışırsınız?
- Hazırda Heydər Əliyev adına Hərbi Məktəbdə işləyirəm.
- İsgəndər bəylə son görünüzü necə xatırlayırsınız?
- İsgəndər sonuncu dəfə gəldi, evdə qaldı və səhərisi getdi. Qrad maşını ilə gəlmişdi. Gedəndən sonra bir də geri döndü. Evə girən kimi dəhlizdə sağa, sola, yuxarı, aşağı baxdı, evə diqqətli nəzər yetirdi. Anası dedi ki, “İsgəndər, nəsə unutdunmu, sən niyə geri döndün?”. O da cavab verdi ki, “heç nə unutmamışam” və evdən çıxdı. Bu son gedişi oldu. 5-ci gün idi evdən çıxdı və bazar günü də şəhid oldu.
- Həyat yoldaşınızın şəhid ola biləcəyi ilə bağlı hansısa hislər keçirirdinizmi?
- İsgəndər özü yuxu görmüşdü. Yuxuda görmüşdü ki, onu zəncilər mühasirəyə alıblar. Durdu mənə danışdı. Dedim ki, “Allah axırını xeyir etsin”. Dedi “son döyüşüm olacaq”, Göyçə gölü ətrafında gedən döyüşləri nəzərdə tuturdi. Sonra da “Göyçə gölünü alacağıq” söylədi. Yuxusuna heç bir önəm vermədik. Həmin yuxunun üzərindən heç bir həftə də keçmədi, şəhid oldu.
- Azərbyacana gəlməyinizlə bağlı peşmançılıq çəkmisinizmi?
- Heç bir peşmançılıq çəkməmişik. Bayaq dediyim kimi, Azərbaycan bizi çox yaxşı qarşıladı.
- 1990-cı ildə Özbəkistandan Azərbaycan gəlmişdiniz, sonradan həmin yerlərə getdinizmi?
- Yaşadığımız yerə heç getməmişik. Bura o qədər öyrəşmişik ki, getməyi istəmirik. 29 ildir Azərbaycandayıq, hara getsəm də, yənə Azərbaycana qayıtmaq istəyirəm.
- Sonda əlavə etmək istədiyiniz nəsə varmı?
- Şəhid ailələrinə demək istərdim, onlar qürur duysunlar ki, onların elə oğlu, əri, atası var. İnsan əzizini itirəndə bu ona pis təsir edir. Amma şəhidlik elədir ki, əzizinin xatirəsi tək sənin üçün deyil, bütün ölkə üçün əziz olur. Şəhid ailələri hər zaman qürur duymalıyıq ki, belə bir oğullar yetişib. Şəhidlik şərəfli yoldur. Şəhid ailələri səbrli olmalıdırlar. İşğal altında olan torpaqlarımız geri qaytarılanda şəhidlərimiz də məzalarında rahat uyuyacaq.
